Татарстанның халык артисты Шамил Әхмәтҗановка 80 яшь

                                   Сорнай моңы илчесе

      Бу көннәрдә  үзенең олы юбилеен билгеләп үтүче якташыбыз, Татарстанның халык артисты  Шамил  абый Әхмәтҗанов белән шагыйрә, бик күп җырлар авторы Сания Әхмәтҗанова авылдашлар, районыбызның  Курса Почмак  авылыннан.  Туган  авылларында оештырылган төрле чараларда алар  еш очрашалар, авылдашлары белән бергә   үзенчәлекле бәйрәмнәр оештыралар.  Мәктәп музеенда аларның тормыш юллары һәм иҗатлары белән бәйле кызыклы материаллар белән танышырга мөмкин.

        2019 елда Сания Әхмәтҗанованың соңгы елларда иҗат иткән шигырьләре, поэмалары, тарихи цикллары  тупланган “Язмышлар такыясы” дип исемләнгән китабы дөнья күрде.   “Арча поезды” шигырьләр циклында Арча районында туып-үскән олы шәхесләргә багышланган шигырьләр арасында авылдашы Шамил Әхмәтҗановка багышланган “Сорнай моңы илчесе” шигыре бар. Шигырьгә  кереш сүз итеп:  “Дөнья дәрәҗәсендә югары бәяләнерлек җырлар тудырган маэстро, авылдашым – Татарстанның халык артисты Шамил Әхмәтҗановка багышлыйм”, – дип  язган Сания Әхмәтҗанова  горурланып. Шамил Әхмәтҗановка багышланган бу шигырь юлларында җырчының биографиясе дә, җырлаган җырлары, бөтен  татар халкының аңа булган олы хөрмәте һәм ихтирамы чагыла. Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Сания Әхмәтҗанованың “Сорнай моңы илчесе” шигыре  хөрмәтле якташыбыз Әхмәтҗанов Шамил Сабир улына  якташлары исеменнән  80 яшьлек юбилее уңаенннан бәйрәм  котлавы  булып  ирешсен.                                                                                                                   

                                        Бер  чишмәнең суын эчеп үскән

    Урамдашлар бит без, авылдашлар.

Бер туфракта яшьнәп, иртә язда

Күккә канат ачкан ябалдашлар.

  Берләштерә безне уртак бер гамь:

                                           Ата-баба йорты – туган авыл...

                                          Талган канатларны имләр оя

                                          Сиңа да ул хәзер, миңа да ул.

                                           Хәтер күге тоныклана төшсә,

                                           Зеңлап куя туганлыкның кылы:

    Курса Почмак дигән төп нигезнең

          Мин бер кызы булсам, син – бер улы.

         Күрешеп, хәл-әхвәлләр сорашканда,

                                            Сагыш тибә сагыну ярасында.

  Тамчы-тамчы кояшкайлар шыта

Сөеп баккан көләч карашыңда.

Олпатларча тыйнак көлүеңнең

Гөлдерәве балачактан таныш.

Көтеп алган Коръән аятедәй,

     Ишелеп туа җанга бәрхет тавыш.

*

Ана карынында сирпелгәндер

  Тибрәнеше сиңа милли көйнең.

            Канатларын сыйпап – чыныктырып,

  Син аларны моң күгенә чөйдең.

Арча куенына тыйнак сеңгән

             Тар “почмактан” чыгып, Акын кебек,

           Бер очкыннан кабынып үрли-үрли,

       Җанны ялмап алган ялкын кебек,

            Илләр яулап, дөнья буйлап киттең...

        “Идел кызы”, “Сәрвиназ”лар белән

          Син Гыйракка кадәр барып җиттең.

        “Уракчы кыз”, “Зиләйлүк”ләреңне

        Мальта, Япониядә мәшһүр иттең.

                                             Италия сине алкышлаган!

      Киң мәйданда биш мең тамашачы

Ул көн үзен сиңа багышлаган.

      Җырлагансың саф безнеңчә итеп...

    Һәр җырыңны  алган алар көтеп,

          “Ниниди моң бу!” диеп таңга калган.

               Хатын-кызлар гына түгел, хәтта ирләр

   “Уел”ыңнан уелып сулкылдаган.

*

   Фронтларга киткән әткәйләрнең

Көен отып алып яшәттең син!

           Яудан кайтмый калган солдатларның

            Өзелеп калган моңын, сыйпап –ялгап.

 Гүя яңабаштан яшьнәттең син!

       Халкыбызның сирәк җыр мирасын

    Моң-сүрәңне өреп яшәрттең син!

             “Мин калыктым “Сорнай моңы” белән,

          Бу – үз җырым минем” дигән идең...

  Халык моңы, милли аһәңнәрдән

     Тетрәндердең күпме күңел күген.

                                            “Арча” көе меңнәр хәтерендә

    “Шамил җыры” булып яши бүген.

                                           Идел төбәгенең моң илчесе,

 Диеп йөртә халкым сине, зурлап.

                                           Остазлыгың яши дәвамында –

    Калмадың тик фидакярча җырлап,

 Шәкертләрең, кызларыңа бүлдең

Җыр байлыгың, аталарча барлап.

*

Яшерен серен эзләп таңга калам

      Син мәкамен тапкан дога –җырның.

                                          Туган якның хәтер түрләрендә

         Гел мөнбәрле булсын синең урының.

   Кан кардәшләр, гәрчә, булмасак та,

        Су кардәшләр бит без, моң кардәшләр.

                                          Татар җыры аксакалы, диеп,

                                           Килер буын башын иеп дәшәр.

Шамил кебек җырчы улы барда,

Татар яшәр әле! Мең-мең яшәр!

 “Казан арты” тарих-этнография  музее

 директоры урынбасары Шәфигулла Гарипов