Җиңү кайтавазы. Бөек Ватан сугышында катнашучылар турында мәгълүмат эзләүне нидән башларга?

Михаил ЧЕРЕПАНОВ, ТР «Хәрби Дан клубы»ның патриотик тәрбия һәм эзләнү эшләренә ярдәм итү ассоциациясе рәисе, эзтабар:

– Ни өчен хәзерге көнгә кадәр миллионлаган совет солдаты һәм офицерлар – хәбәрсез югалганнар исемлегендә? Фронттан әйләнеп кайтмаучыларның туганнарына хәрбинең язмышы турындагы тәгаен мәгълүматны, алар Россия Оборона министрлыгының рәсми сайтларында инде дөнья күргән булса да, кем җиткерергә тиеш? Мантыйкка иң туры килә торган җавап – район хәрби комиссариатлары. Әмма аларның штат расписаниесендә бу үтә дә җентекле эш белән шөгыльләнерлек белгечләр каралмаган. Сүз бит яу кырында ятып калган дистәләгән түгел, ә йөзләгән мең кеше турында бара. Соңгы дүрт ел эчендә генә дә «Хәрби Дан клубы» ассоциациясенең эшче төркеме хәбәрсез югалганнар исемлегендәге 38 мең солдатның хезмәт һәм үлгән урыны турындагы мәгълүматны эзләп тапты. Тагын 139 меңләп татарстанлының язмышы билгесез әле. Ягъни архивлар буенча эзләнү эшен дәвам иттерергә кирәк.  

Хәбәрсез югалганнарны һәм бүләкләнүчеләрне эзли башлау

– Анкета туплагыз. Хәбәрсез югалган, сугыштан кайткан яки бүләкләнүче солдат турында мәгълүмат эзли башлаганчы, иң элек анкета тутырырга кирәк. Анда хәрбинең исем-фамилиясе, туган елы, хәрби хезмәткә чакырылу вакыты һәм урыны кебек мәгълүматлар булырга тиеш.

– «Халык хәтере» сайтында эшләү. Кирәкле мәгълүматны эзләп табу өчен, сайтта «Сугыш геройлары турында документлар эзләү» юлына басарга кирәк. Татар солдатларын эзләгәндә, аның бабасының исемен язмаска да мөмкин, кагыйдә буларак, ул документларда теркәлмәгән һәм эзләүне катлауландыра гына. Хәрби бүлек яки кыр почтасы номерларын «Солдат.ру» сайтындагы «Белешмәләр» бүлегендә ачыкларга мөмкин. Ә полк, дивизия яки укчылар бригадасы номерын белә алсагыз, «Халык хәтере» сайтындагы «Хәрби бүлекчәләр» бүлегендәге карталар ярдәмендә теге яки бу хәрби бүлекчәнең солдат «югалган» көнне кайда сугышканын да күреп була.

(Татарстан «Хәрби Дан клубы»ның патриотик тәрбия һәм эзләнү эшләренә ярдәм итү ассоциациясе эзтабарлары әзерләгән «Вернуть доброе имя – в семью» җыентыгыннан).  

Быел Россиядә Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгы билгеләп үтелә. Шулай ук Россия Президенты Владимир Путин карары нигезендә, 2025 ел – Ватанны саклаучы елы буларак игълан ителде. Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов әле күптән түгел генә сугыш ветераннарына бүләкләр тапшырды. Ул Россиянең бүгенге үсешендә аларның һәркайсының зур өлеше барлыгын искәртте.

Чыганак: https://vatantat.ru/2025/05/169339/
© Ватаным Татарстан