Авылны ни көтә: сөт, ит, җиләк, бал, чәчәк, чебешкә бәя күпмегә артыр? ("Интертат", Гөлүзә Ибраһимова)

Авыл халкы өчен иң актуаль өлкәдән башларга булдык. Озакламый чебеш сатып алу сезоны башлана. Инкубатордан чебеш сатып алу белән шөгыльләнүчеләргә әзер булырга кирәк — бәяләр артачак. Чебеш-тавык сатучылар бәяне арттырырга мәҗбүр, чөнки азыкка бәя арткан. Әле чебеш белән бергә азыгын да сатып аласы була бит аның.

Ашар өчен йомырканы Россия чит илдән кертми диярлек — анысы белән проблема юк. Әмма токымлы тавык, күркә, каз-үрдәк чыгару өчен йомырканы безнең кошчылык фабрикалары чит илдән ала.

Инкубацион йомыркаларга бәя арту һәм аларның җитмәве кош ите җитештерүне киметергә мөмкин, дип яза «Коммерсантъ», Авыл хуҗалыгы министры Дмитрий Патрушев җитәкчелегендә узган утырышта яңгыраган мәгълүматка нигезләнеп. Хәзер инкубацион йомырка бәясе 30 сум тирәсе — берничә ай элек кенә ул 16-17 сум тирәсе иде. Инкубацион йомыркаларның 20 проценты (РФ кошчылык берлеге саннары) яки 36 проценты (Здоровая ферма ширкәте мәгълүматы) чит илдән кертелә. Инкубацион йомырка нигездә Нидерланд (41,0%), Чехия (15,5%) һәм Германиядән (9,8%) сатып алына.

Алексей Полухин «Чебигә бәяне әйтергә дә куркабыз»
Арча районындагы «Якты Көн» кошчылык фермасы хуҗалары чебешләрен кайтартканнар инде.

Бу вәзгыять безгә бик нык тәэсир итә, бөтен нәрсә акчага килеп терәлә. Азык нык кыйммәтләнде, чеби бәясе дә көннән-көн үсә. 15 мең кызыл чеби үсеп килә инде, аларын сатмыйча башкаларын алып булмый. Былтыр азыкны 33 сумнан ала идек, быел 49 сум булган, ул әле тагын да артмый дигән сүз түгел. 10 мартка кадәр азыкны алып калырга өлгермәдек шул.

Чебешләрне без Удмуртиядән алып кайттык. Бройлерларны Самарадан алабыз. Бройлер бәясе биш сумга артты. Беренче фермага бер бәядән икенче фермага башка бәядән кайтты. Кешегә элеккеге бәядән кирәк, халык шалтырата, шул бәядән каламы, дип сорыйлар. Без әле бәяне әйтергә дә куркабыз, әйтүе кыен да, чөнки көн саен арта бит.

Арттырмый булмас инде. Кызыл тавык чебиенең бәясе күпләп алганда 250 сум иде, хәзер ким дигәндә 260 булыр, әле 270 сумга кадәр булырга мөмкин. Бер айлыкларны былтыр хуҗалыкларга 230 сумнан саткан идек, быел ничек булыр, 280-300 сумга җитәр ул. Мартның егермеләреннән соң сата башларбыз дип торабыз. Бройлерларның беренче партиясе 265 сумнан булыр әле. Шулай да халык ала. Ел саен Теләчедән ала торган апа җиде йөз чебигә язылды, ул бөтен туганнары белән бергә ала. Балтачтан биш йөзне сорап шалтыраттылар, — дип сөйләде Рәзимә апа Бариева.

Шулай булгач, берничә авыл белән җыелышып, күпләп сатып аласы була инде.

Түбән Кама районында кошчылык белән шөгыльләнүче Илнур Зәйнуллин чебешләрне үзе дә чыгара торган булган, быел йомырка юк. Ул эшне калдырган, ун мең чеби чыкмый кала. Быел каз-үрдәкне генә үстереп сатарга җыена.

Азыгын үзем үстерәм, әмма жмыхны сатып алабыз. Самарадан алдым. Азыкка өстәмәләрен Австриянекен ала идем, алар хәзер кайтмый. Апрель аенда каз бәбкәсен алам. Үзебез үстереп, итен сатабыз. Каз, үрдәк итенә бәя күпмегә артасын әйтеп булмый әле. Аннан кала сыерлар бар, яшелчә дә үстерәм. Бәрәңге орлыгы аз шул, былтыр 35 сум иде, быел 60 сум булган. Бәрәңгене Самарадан ала идем. Чөгендер орлыгы Россиянеке. Үзебезнең чөгендер өчен субсидия бирәләр.

Әле һава торышы ничек булыр. Техника кырына килә торган түгел инде. Биш меңлек запчатьне кичә 10 мең сумга алып кайттым!

 «Җиләк бәясе 450 сум була»
Җәйгә чыккач, җиләк-җимеш сезоны башлана. Җиләк үстерүче «Ягодная долина» хуҗалыгы җитәкчесе Илдар Ситдиков сүзләренчә, җәй көннәрендә җиләк бәясе 450 сумга җитәргә мөмкин.

Иң зур проблема — ашлама бәясе 2-3 тапкыр атты, ул безгә бик тәэсир итә. Ул ноябрь аенда ук арта башлаган иде, инде күкләргә җитте. Банклар кредит бирми. Фермерларга бирмиләр, «бирәбез килегез» диюләр сүздә генә кала.

Без җиләк үсентеләрен Италиядән кайтартабыз, әлегә машиналар йөреп тора. Италия питомнигы белән сөйләшеп куйдык: без товарны хәзер кайтартабыз, ә акчасын инде курс стабильләшкәч кенә бирәбез. Алар ярты елга түләүнең срогын кичектерергә әзер. Ул яктан әйбәт булды.

Җиләкләргә бәя 10-15 процентка артыр, күпкә арттыра алмыйбыз, халык турында уйларга кирәк. Без башка фермерлар белән бергә эшләргә әзер. Без кура җиләге һәм карлыган үсентеләрен җитештерәбез. Фермерлар үстерсә, катырырга үзебезгә урнаштыра алабыз. Курс күтәрелгәнче катырылган кура җиләгенә бәя 550 сум иде (күпләп сатып алганда), хәзер катырылган җиләк 650-700 сум.

Дәвамын уеыгыз https://intertat.tatar/news/agriculture/12-03-2022/avylny-ni-k-t-s-t-it-il-k-bal-ch-ch-k-chebeshk-b-ya-k-pmeg-artyr-5851143