«Алар билгесезлектә яши»: ни өчен авылларда эчкечеләр саны арта?

Курку дуслаштыра

Бер ел эчендә Россия авылларында эчкечелектән интегүчеләр саны 7 процентка арткан. Бу хакта Россия Сәламәтлек саклау министрлыгының Иҗтимагый сәламәтлек һәм балаларга медицина ярдәме департаменты җитәкчесе Елена Шешко хәбәр иткән. Рәсми мәгълүматларга караганда, бүген Россиядә 1,2 миллион кеше хәмергә бәйлелектән интегә. Ел дәвамында теркәлгән үлем-китем очракларының да күбесе әнә шул афәт аркасында килеп чыккан. Әйтик, бавыр таркалу, миокард инфаркты, панкреатит аркасында вафат булучыларның күбесе – хәмер белән мавыккан кешеләр, ди белгечләр.

Республика наркология диспансерының баш табиб урынбасары Илдар Таҗетдинов сүзләренә караганда, Татарстанда конкрет авылларда эчкечелек күрсәткече буенча статистика алып барылмый. Республика күләмендә исә барлыгы 30 меңнән артык кеше эчкечелек буенча исәптә тора. Андыйлар саны ел саен 1–2 процентка арта бара, ди белгеч.  Авыл җирендә хәмер белән дуслашучылар саны артуның исә берничә сәбәбен атый ул.

– Бу, беренче чиратта, халыкның мәшгульлегенә бәйле. Авылда эш булмау – элек-электән килгән проблема. Ил-көндәге вакыйгаларның да йогынтысы зур булды. Башта коронавирус белән сыналдык. Аннары өлешчә мобилизация башланды. Халык, ничә елдан бирле куркып, билгесезлектә яши. Күпләр шушы халәттән чыгу юлын хәмердә таба. Вакытлыча булса да онытылып торырга тели, – ди белгеч.

Илдар Таҗетдинов сүзләренә караганда, узган елның сентябрендә игълан ителгән өлешчә мобилизация халыкның күңел халәтенә аеруча тискәре йогынты ясаган.

– Мобилизацияләнүчеләрне безгә диагностикага алып килә башладылар. Күпләрнең хәмергә нәкъ менә шул курку, билгесезлек аркасында гына үрелгәнлеге ачыкланды. Аннары кешене гадәти тормышыннан аерып, ябык бинада, ниндидер кысада яшәтү аның психикасына шулай ук тискәре йогынты ясады. Якыннары арасында да төшенкелеккә бирелүчеләр бихисап. Авылларда эчкечелек күрсәткече артуга менә шушы хәлләр дә сәбәпче булды, – ди ул.

Тынычлык җитми

Эчкечелек юлына баскан кешеләргә инде 40 елдан артык ярдәм итүче тәҗрибәле табиб-нарколог Рөстәм Вәлиуллин да шул фикердә.

– Соңгы арада дөньяда, илдә барган вакыйгалар күпләрнең тормышының астын өскә китерде, җәмгыятьтәге киеренкелекне арттырды. Кагыйдә буларак, стресс арткан җирдә исерткеч эчемлекләр дә күбрәк кулланыла. Мәсәлән, 1990 нчы елларда да бик каты эчәләр иде. Моңа, нигездә, тормыш дәрәҗәсенең түбәнлеге, эшсезлек сәбәпче булды. Бүгенге тотрыксыз тормыш, шул ук эшсезлек кабат теңкәгә тия. Кеше акча җиткерә алмый. Көн дә ишетелеп торган күңелсез хәбәрләр дә кешенең психофизиологик халәтенә тискәре йогынты ясый бит. Кеше, аз булса да онытылыр, киеренкелектән котылыр өчен, хәмергә үрелә, – ди табиб-нарколог.

Психотерапевт, «Яшәү территориясе» социаль инициативалар үзәге башлыгы Антон Миронов фикеренчә, шәһәрдә дә, авылда да эчкечеләр саны елдан-ел арта бара һәм моңа гаҗәпләнергә кирәкми. Белгеч сүзләренә караганда, соңгы арада аларга ярдәм сорап килүчеләр арасында наркоманнар да күбәеп киткән.

– Күреп торабыз: илдә – кризис. Шуңа хәзер мобилизация, чикләүләр өстәлде. Күпләрнең киләчәккә планнары җимерелде. Халыкның керемнәре кимеде. Кереме кимемәгәннәрнең чыгымнарны артты. Тормыш кыйммәтләнде. Элек бер сум торган әйбер бүген 5 сум тора. Мондый негатив, тормыш авырлыгы кешене акрынлап баса. Шәһәр җирендә ул яктан барыбер җиңелрәк әле. Каядыр барып кайтырга, бераз онытылырга, күңел ачарга мөмкин. Авылда – үле тынлык. Шуңа кеше төшенкелеккә дә тизрәк бирешә. Күпләр андый чакта беренче эш итеп шешәгә үрелә. Өстәвенә хәзер хәмер сатылу вакытын да озайтып куйдылар. Һава торышына каршы көрәшеп булмаган кебек, эчкечелекне дә җиңәрлек түгел. Бар да, нигездә, илдәге вазгыятькә бәйле. Тормышлар җайланып, илләр тынычланып, социаль проблемалар кимесә, эчкечеләр саны да азаер иде, – ди белгеч.

Дәвамы чыганакта: https://vatantat.ru/2023/02/104708/