Хуҗаң кем, авыл? Пай җирләре, инвесторлар һәм башкалар хакында

Җир өчен тарткалаш

Авылда безне фермерлар Илгиз Галәветдинов белән Тәлгать Гатауллин каршы алды. 500ләп кеше теркәлгән Шахмайда алты фермер эшли булып чыкты. Һәркайсы диярлек игенчелек, терлекчелек белән шөгыльләнә. Әйтик, Илгиз Галәветдиновның 219 гектар җире бар. Анда ул күпьеллык үлән, арпа, солы һәм җитен чәчә. Фермасында үгезләр һәм атлар тота. Тәлгать Гатауллин да үгезләр үрчетү белән шөгыльләнә. 75 гектар җирдә терлек азыгы үстерә.

Бүген күрше-тирәдәге җиде авылда, шул исәптән Шахмайда да, «Агро-основа» җәмгыяте эшли. 1,5 ел элек хуҗалары алышынгач, эш тәртибендә үзгәрешләр башланган. Халык сүзләре буенча, җәмгыять, төрле сәбәпләр табып, халыкка пай җирләрен рәсмиләштерергә рөхсәт бирми. «Авылларда уза торган җыелышларның берсе дә дөрес түгел. Аларда кеше аз катнаша, ләкин документта башкача күрсәтелә», – ди алар.

Фермерлар әйтүенчә, җирне аерым-аерым алу – бик катлаулы эш. Шуңа күрә быел язын бер массивны тулысынча алырга кирәк, дип уйлашканнар.

– Закон таләп иткәнчә, җыелышлар җыйдык, шартларын үтәдек. 284 гектар җирне биш елга арендага алдык, шуның бер өлешенә – без, калган 124 гектарына «Агро-основа» җәмгыяте җитен чәчте, чөнки көзен җирне үзләре эшкәрткәннәр иде. «Агро-основа» мәйданында инвесторның үз участоклары да, халыкның пай җирләре дә бар. Безнең мәйданнар күбрәк булганга һәм «Агро-основа» көзен җирне эшкәрткәнгә күрә, халыкка пай җире өчен ашлыкны үзебез түлибез, дидек. Һәм шулай эшләдек тә, – дип аңлатты Тәлгать Гатауллин.

Алда язганыбызча, 124 гектар мәйдандагы җир кишәрлегендә берничә пайчының да җире бар. Алар инвестор белән 11 айлык килешү төзегән булган. Килешү вакыты исә шушы көннәрдә чыга. Тик моңа карамастан, кешеләр җирләрен үзләренә рәсмиләштерә алмый.

– «Агро-основа» җәмгыяте, төрле ысуллар кулланып, әлеге килешү вакытын 3–5 елга кадәр озайтмакчы була. Тик халык каршы. Кемдер үз җирендә үзе эшләмәкче, кемдер фермерларга бирмәкче. Эшебез судка кадәр барып җитте. Район суды халыкның теләген канәгатьләндерде. Инде декабрь башында Казанда булачак суд утырышын көтәбез, – дип аңлаттылар фермерлар.

Алар фикеренчә, мондый каршылыклар авылларның киләчәгенә балта чаба.

– Заманында, «Вамин» кулына күчкәнче, без районның иң көчле, иң бай хуҗалыгы идек. Үзегез уйлап карагыз: без инде 1973 елда ук газлы булдык. Ә хәзер нәрсә? «Агро-основа»да хуҗалар алышынгач, күршедәге Чертуш авылындагы фермаларны тулысынча сүтеп бетерделәр, Чаллы Башының колхоздан калган биналарын шулай ук җимерделәр. Җимерсәләр җимерәләр, тик фермерларга, халыкка бирмиләр. Элек, колхозлар заманында, бар терлек азыгы колхоздан иде. Колхозлар бетте, халыкка терлегенең тамагын үзенә кайгыртырга калды. Җире дә булмагач, ничек ашатсын ул аны? Әлбәттә, бетерә дә шәһәргә чыгып китә. Шулай итеп, авыл үлә. Заманында мәктәбебез дә бик көчле иде. Хәзер анда дүрт авылдан 70–80ләп бала укый. Гөрләп торган көтүләрне күрәм димә хәзер. Ике зур көтү йөргән болыннарда барлы-юклы бер көтү калды. Инвесторларга халык түгел, аның җирләре генә кирәк, – ди Тәлгать Гатауллин.

Тулырак: https://vatantat.ru/2022/11/97171/