Махсус хәрби операциядә хезмәт итүче райондашыбыз Артем Сулагаевның әнисе: «Улым егермедән артык иптәшен коткара»

Әнисе Рәисә ханым белән бергәләп чыгарылыш кичәсе видеосын карыйбыз. 
Улы Артем Сулагаев 2013 елда Санкт-Петербургтагы Михайлов хәрби артиллерия академиясен тәмамлагач, лейтенант иптәшләре белән  хәрбиләрнең ап-ак бәйрәм күлмәкләреннән шау-гөр килеп күңел ачалар. Шаяралар, көләләр... Алардан да бәхетле кеше юк. Ул көннәрдән соң 12 ел вакыт узып киткән. 

Сөнечтән, күкләргә сикереп, шаярган, көлгән ул бәхетле егетләр бүген кайда икән? Шунысы билгеле – Артем Сулагаев махсус хәрби операциядә хезмәт итә. Миномет батареясы командиры. Бергә укыган иң якын иптәше, әйбәт егет Леша бүген юк инде... Алар икәү “Росгвардия” федераль хезмәтенә эләгә. 

Артемның әнисе Рәисә ханым Хөснетдинова Арчаның өлкәннәр һәм инвалидлар интернаты җитәкчесе. Улының махсус хәрби операциядә хезмәт иткәнен, батырлыклар эшләгәнен, зур бүләкләр алганын белми идек. 
– Минем әни (Мөслимә) белән әти (Рәкыйп) Арча районыннан, – дип сөйләде Рәисә ханым. – Әни Зур Бирәзә авылыннан, әти Ирек авылыннан. Ул авыл беткән инде. Алар 1971 елда Әстерхан ягына чыгып киткәннәр. Әстерхан өлкәсе Актүбә районы Пологое Займище авылында гомер иттеләр. Әни китапханәче, әти миллионер колхозда шофер. 2010 елда Арчага күчеп кайттылар. Югары Масра авылыннан йорт алып, шунда яшиләр.

Рәисә техникумда юристлыкка укый. 2,5 ел армиядә хезмәт итә. Әстерханның дәүләт университетын тәмамлый. 10 елдан артык суд системасында эшли. Башта гаиләсе белән Знаменск дигән хәрби шәһәрчектә яши. Аннары Арчага яшәргә кайта. Арчада аның хәзер яңа гаиләсе. Уллы гына түгел, кызлы да була ул. 

“Артем проблемасыз бала булды, – ди Рәисә Рәкыйповна. – Футбол һәм компьютер яратты. Мәктәптә кадет классында укыды. Безнең янда Рязань радиотехник институтының хәрби хезмәт белән бәйле филиалын ачтылар. Улым, әллә кая киткәнче, әллә шушында гына укырга керәсеңме, бергә булыр идек дигәч, юк, әни, мин Казанның артиллерия училищесына укырга барам диде”.

Егет ни өчен хәрби уку йортын сайлый? Мәктәптә кадетлар классында уку һәм хәрби шәһәрчектә яшәү йогынтысы булгандыр бу. Әнисе дә шулай ди. Ул Казандагы хәрби артиллерия училищесына укырга керә. Өч елдан соң училище ябылгач, укуын Санкт-Петербургтагы Михайлов хәрби артиллерия академиясендә дәвам итә. “Шундый Ватан рухлы бала ул безнең, – дип сөйли Рәисә ханым. – Берьюлы шулай Казанда хәрби училищеда укыганда каникулга кайткан вакыты. Үзебез яшәгән Знаменск шәһәре буйлап барабыз. Әни хәзер киләм, дип, юлның икенче ягына чыгып китте бу. Күрәм, кадап куелган Россия флагы егылып төшкән, яныннан кешеләр үтеп йөри, моңа игътибар итүче юк. Артем флагны урынына урнаштырды. Санкт-Петербургка укырга баргач, музейдагы Ленинград блокадасы вакытындагы 125 гр. ипи кисәген күреп, бик тәэсирләнеп миңа шалтыраткан иде. Әни, мин Ленинград блокадасы вакытындагы ипи кисәген күрдем, дип. Үзем дә бик дулкынландым...”.

Хәрби академияне тәмамлагач, Артем Хабаровскига эләгә. Ул җәйне Хабаровски өлкәсендә коточкыч су басулар була. Әнисе: “Артем гел шундый могҗизаларга тап булып тора”, – дип әйтеп куйды.

Хабаровскида гаиләсе белән яши. Егет 19 яшьтә Казанда укыганда татар кызы Эвелинага өйләнә. Бүген алар бер кыз, бер малай үстерәләр. Олысы Адельгә 13 яшь, Камиләгә – 9 яшь. Хабаровскидан Артемны Чечняга күчерәләр. Анда да “Росгвардия”нең хәрби частена һөҗүм иткән вакытка эләгә ул. “Иртән иртүк киленебез бик борчылып, атыш булды, без подвалда утырабыз, Артем постта иде, аның кая икәнен белмим, дип елап шалтыратты. Аллага шөкер, Артемга зыян булмады, ул посттан, вакыты чыгып, киткән генә булган. Аннан аларны Смоленскига күчерделәр”.

2022 елның февраленнән махсус хәрби операциядә хезмәт итә.  2023 елның 15 сентябрендә мина шартлаудан зыян күрә. Кулы яралана, бер бармак башы өзелә. Контузия, мина кисәкчекләре тәненә кадала. Бармагына операция була. Госпитальдән яңадан иптәшләре янына ашкына. “Ул  булмаса, кем? Эшне ахыргача җиткерергә! Ул үзенең нәрсә теләгәнен белә, – ди әнисе. – Ул бервакытта да зарланмый. Башкаларның кәефен төшерми. Әни, минем бар да яхшы, ди. Мин аңа һәрвакыт, улым, хезмәттәш иптәшләреңә  һәрвакыт хөрмәт белән кара, берәүне дә рәнҗетмә, дип әйтеп торам. Хәер, аңа әйтәсе дә юк. Ул шундый...”. 

Суворов медале ВСУ техникасын кулга төшергән өчен бирелә. Иптәшләрен чолганыштан коткарган өчен “За спасение погибавших” медале белән бүләкләнә. Чолганыштан сугышчыларның берсен дә югалтмыйча барысын да алып чыга. Хәтта чолганыштан чыккач та, үзе дә сизмәстән тәэсирләнеп: “Мин барысын да алып чыктым”, “Барысын да алып чыктым”, – дип кабатлый... “Чолганышта булган бит инде алар, әсирлеккә эләгү куркынычы туган, – ди дулкынланып Рәисә ханым. –  Командир улым 20дән артык иптәшен коткара!”. 

Артемның гаиләсе Казан янында ике катлы йортта яши. Хәрби ипотекага йорт сатып алганнар. Дөньялар тыныч булып, бергә-бергә балалар үстереп, шулар куанычы белән яшәргә язсын!