100 баш каз асраучы Руфия Хәйретдинова: “Казларга кычыткан ашатырга ярамый” ("Интертат", Ләйлә Хәкимова)

Масра авылы, андагы мохит, казлар тавышы мине балачагыма алып кайтты. Без кечкенә чакта авыл казлар тавышыннан гөрләп торыр иде. Күрше кызы белән җәйге каникулларыбыз күп вакыт казлар саклап узды. Эссе көннәрдә казларны судан чыгара алмыйча, кайтканда аларны җыеп бетерә алмыйча хәйран тилмерә идек. Хәзер болар турында сагынып сөйләргә генә калды. Каз асраучы сирәк, без шау-гөр килеп үскән болын әрәмәлеккә әйләнеп килә.

«Казларны үз балаларым кебек яратып карыйм»

Масрада мал-туар, кош-корт асраучы гаиләләрнең күп булуы мине сөендерде. 40-50 хуҗалыклы кечкенә генә авылны тырыш, уңган халкы яшәтә. Руфия Хәйретдинова да авыл өчен җан атып йөрүчеләрдән.

Мәшәкате күп булса да, каз асрауның отышлы ягы бар. Моның кадәр каз асрап җәфаланма, сатып ал да аша, диючеләр бар. Миңа казлар асрау рәхәтлек бирә, аларны үз балаларым кебек яратып карыйм. Күкрәк баласын ничек тәрбиялисең, аларга да шундый ук тәрбия кирәк.

Иртәнге өчтә торам, көннәр буе шулар янында кайнашам. Алар да мине әниләре урынына күрә, яннарыма җыелып киләләр. Аннан соң авыл кешесе эшсез тора алмый инде ул, ияләнмәгән. Мин – бөтен барлыгым белән авыл кешесе, - дип каршы алды Руфия.

«Казлар иркенлекне ярата»

Ничек кенә булмасын, каз үстерү ансат эш түгел. Үз хуҗалыгыңдагы берничә бәбкәне дә асрау күпме вакыт, көч таләп итә. Ә биредә алар бик күп! Руфиядән каз үстерү нечкәлекләре турында сорашам. Аның сүзләренчә, казларга иркенлек кирәк. Өйдә ябуда тоткан каз итеннән болында йөргән казларның ите бик нык аерылуын әйтте ул.

Каз үстерүдә авылда туып үсү, яшьтән килгән тәҗрибә булыша. Безнең гаиләдә элек-электән каз асрадылар. Ирем Илфат белән 29 ел бергә яшәп калдык, ул йөрәк белән авырып вафат булды. Тормышны алып барырга кирәк бит, шуннан соң казлар асрарга тәвәкәлләдем. Балалар да бу фикеремне хупладылар.

Башта 50 каз бәбкәсе алып карадым, каз итенә ихтыяҗ бик зур булды. Сатудан кергән акчаны кулга тоткач, күңел канатланып китте, тагын үрчетеп карарга булдык. Аннан соң казларны ел буе үстерәсе юк, 4 ай җитә. Хәзерге көндә 100 баш каз асрыйм. Аларга өстәп әле бройлер чебиләр дә сатып алам. Быел 40 бройлер алып үстердем. Авылда мал-туарсыз булмый, шуның белән тормыш алып барабыз. Сыер, үгезләрем дә бар. Үзем генә җитешә алмас идем, балаларым иң төп ярдәмчеләрем , - дип сөйләде Руфия.

«Казларны сайлаганда кендекләрен карарга кирәк»

Руфия бер көнлек бәбкәләр алып кайтып үстерүне отышлы күрә. Аларны ел саен Арча инкубаторыннан сатып ала ул. Сайлап алганда игътибарлы булырга кирәклеген искәртте.

Дәвамын әлеге сылтама аша укырга мөмкин: https://intertat.tatar/news/100-bas-kaz-asraucy-rufiya-xairetdinova-kazlarga-kycytkan-asatyrga-yaramyi-5853719